Τό έθιμο τών καλάντων παρουσιάζει ίδιαιτερότητες πού δύσκολα τίς συναντά κανείς σέ άλλα παραδοσιακά έθιμα.Άπό τή μία είναι ή έκπληκτική δάδοσή τους, καθώς τό έθιμο επιτελούνταν από τίς πόλεις μέχρι τό τελευταίο χωριό.Άπο τήν άλλη είναι ένα από τά λιγοστά έθιμα πού ζούν μέχρι καί σήμερα, τόσο στά χωριά όσο καί στά μεγάλα αστικά κέντρα, καί΄μάλιστα μέ παρόμοια -σέ γενικές γραμμές- λειτουργιά.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Λίγα λόγια από τήν ‘Αγγελική Καρά…………………………………….13
Πρόλογος………………………………………………………………………….15
Τά κάλαντα στήν πορεία τού χρόνου………………………………….19
Κάλαντα καί μεταμφιεστικά δρώμενα…………………………………27
Τά κάλαντα στήν παραδοσιακή κοινωνία…………………………….35
Τά κάλαντα σήμερα……………………………………………………………43
Σχόλια στήν ποίηση καί τή μοθσική τών καλάντων……………….49
Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά: Παρανοήσεις καί ο ρόλος
των τσακισμάτων………………………………………………..65
Άγιος Βασίλειος καί Santa Claus…………………………………73
CD 1
Κάλαντα Χριστουγέννων
1. Χριστούγεννα, Πρωτούεννα…………………………………..77
Μάκρη Λυκίας, Μικρά Ασία
2. Πιριστιρούδα – Σαράντα μέρες, σαράντα νύχτες………………78
Καρωτή Διδυμοτείχου, Θράκη
3. Χριστός γενναται, χαρά στόν κόσμο…………………………..80
Καστανές Ορεστιάδας, Θράκη
4. Καλήμερα…………………………………………………………81
Αίγινα, Αττική
5. Καλήν εσπέραν, αρχοντες……………………………………….84
Κρήτη
6. Καλήν εσπέραν, άρχοντες……………………………………….85
Μονόλιθος Ρόδου, Δωδεκάνησα
7. Καλήν εσπέραν, άρχοντες……………………………………….86
Όλυμπος Καρπάθου, Δωδεκάνησα
8. Καλήν ίσπέραν, άρχοντες…………………………………………86
Καρδάμαινα Κώ, Δωδεκάνησα
9. Σαράντα μέρες έχομε Χριστόν πού καρτεράμε………….87
Καβακλί Μακράς Γέφυρας, ‘Ανατολική Θράκη
10. ‘Π’ αυγινικό κι άν βγήκαμι…………………………………………89
Καστανιές Ορεστιάδας, Θράκη
11. ‘Εδω ήρθαμε να παινίσουμε………………………………………90
Καστανιές Ορεστιάδας, Θράκη
12. Χριστού’ιννα, Πρωτού’ιννα………………………………………..91
Υπάτη Φθιώτιδας, Ρούμελη
13. Παιδιά μ’, ήρθαν τά κόλιαντα……………………………………..93
Σιάτιστα Κοζάνης, Μακεδονία
14. Χριστούγιννα, Χριστούγιννα………………………………………93
Σιταράς Γρεβενών, Μακεδονία
15. Κόλιαντα,μπάμπω μ’,κόλιαντα……………………………………..94
‘Εράτυρα Κοζάνης, Μακεδονία
16. Χριστουγεννα, Χριστούγεννα……………………………………..95
Μέτσοβο ‘Ιςαννίνων,Ήπειρος
17. Άσ τόν καλησπερίσουμε……………………………………………….97
Κάτω Γαρούνα Κέρκυρας, ‘Επτάνησα
18. Καλήν ισπέρα, άρχονται……………………………………………….98
Πετρικάτα κεφαλλονιάς, ‘Επτάνησα
19. Χριστού’ιννα, Χριστού’ιννα…………………………………………..99
Σπήλαιο γρεβενών, Μακεδονία
Κάλαντα Πρωτοχρονιάς
20. Όργανικός σκοπός……………………………………………105
Άγιος Γεώργιος Συκούσης Χίου, Βορειοανατολικό Αίγαιο
21. Άρχιμηνία κι αρχιχρονιά……………………………………….105
Αγία Παρασκευή τού του Τσεσμέ, Ερυθραία, Μικρά Ασία
22. Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά………………………………………..106
Κάσος, Δωδεκάνησα
23. Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά………………………………………..108
Κάτω Παναγιά του Τσεσμέ, Ερυθραία, Μικρά Ασία
24. Καλησπερώ σ’, αγέντη μου……………………………………..111
Αρχάγγελος Ρόδου, Δωδεκάνησα
25. Αρκιμηνιά κι αρχιχρονιά…………………………………………113
Πάτμος, Δωδεκάνησα
26. Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά…………………………………………117
Λειψοί, Δωδεκάνησα
27. Είς αυτό τό νέο έτος………………………………………………………….118
Κώς, Δωδεκάνησα
28. Ταχιά-ταχιά ν΄ αρχιμενιά…………………………………………………….119
Ανώγεια Μυλοποτάμου Ρεθύμνης, Κρήτη
29. Ταχιά-ταχιά ω΄αρχιμενιά……………………………………………………..120
Κρήτη
30. Άγιος Βασίλης ήρθενε…………………………………………………………..121
Κρήτη
CD 2
Κάλαντα Πρωτοχρονιάς
1. Αρχιμενιά κι αρχιχρονιά………………………………………………123
Αίγιάλη Αμοργού, Κυκλάδες
2. Άης Βασίλης έρχεται………………………………………………….125
Μύκονος, Κυκλάδες
3. Καλήν εσπέρ’, αφέντη μου…………………………………………….135
Καλυθιές Ρόδου, Δωδεκάνησα
4. Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά………………………………………………..136
Όλυμπος Καρπάθου, Δωδεκάνησα
5. Πρώτα θά πάρω θέλημα………………………………………………..138
Γέροντας Σωκίων, Μικρά Ασία
6. Τήν καλησπέρα νά σάς πώ……………………………………………..140
Εμπορείο Σαντορίνησ, Κυκλάδες
7. Άης Βασίλης ερκεται…………………………………………………….142
Κυπρος
8. Χυτάτε νά ύπαμε σόν ‘Ε-Βασιλη…………………………………………143
ΦΑΡΑΣΑ, Καππαδοκία
9.Άγιους Βασίλης έρχιτι…………………………………………………….147
Λιτόχωρο Πιερίας, Μακεδονία
10. Άγιος Βασίλης έρχεται………………………………………………….148
Μεγάλο Σειρήνι γρεβενών, Μακεδονία
11. ‘Αγιο-Βασίλης έρχεται…………………………………………………..150
Μεσοχώρι Έλασσόνας, θεσσαλία
12. Αγιοβασιλιάτικος Καρσιλαμάς……………………………………………152
Σιάτιστα Κοζάνης, Μακεδονία
13. Αη-Βασίλης έρ’ιτι…………………………………………………………153
Πεντάλογος Κοζάνης, Μακεδονία
14. Μίρ σέ ν’ά έρδι βίτι ί ρί……………………………………………………155
Κάψαλα Στύρων, Ρούμελη
16. Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά………………………………………………….158
Κάτω γαρούνα Κέρκυρας, Έπτάνησα
17. Σήμερον πρώτη τού μηνός……………………………………………….159
Εξαγωγή Ιθάκης, Επτάνησα
18. Άγιε Βασίλειε όσιε……………………………………………………………160
Καππαδοκία, ΦΑΡΑΣΑ
Καλαντα Θεοφανίων
19. Σήμιρα έιν’ τά Φώτα…………………………………………………………165
Δάφνη (Χομίριανη) ‘Υπάτης, Φθιώτιδα, Ρούμελη
20. ‘Ιδώ μάς στείλαν κι ήρθαμι………………………………………………….167
Τσιμάντρια Λήμνου, Βορειοανατολικό Αίγαίο
21. Σήμερα είναι τού Φωτός……………………………………………………172
Σκύρος, Βόρειες Σποράδες
22. Καλημέρα πάντες, ώ αδελφοί……………………………………………..173
Πάτμος, Δωδεκάνησα
23. Σήμερα τά Φώτα καί οί φωτεινές……………………………………….176
Άρτμισία (Τσερνίτσα) Μεσσηνίας, Πελοπόννησος
26. Άς τόν καλησπερίσομε………………………………………………………..178
Πινακάτες Πηλίου, Θεσσαλία
27. Σ’ άφεντικό ξεβγήκαμε………………………………………………………..180
Βαλεστίνο Μαγνησίας, Θεσσαλία
28. Σήμερο τά Φώτα κι ό Φωτισμός…………………………………………..181
Σταυρός Ϊθάκης, ‘Επτάνησα
29. Έφτασ’ ή μέρα σήμερον……………………………………………………….182
Κάτω Γαρούνα Κέρκυρας, ‘Επτάνησα
Γιγα Λόγια γιά τό Κ.Ε.Π.Ε.Μ. ……………………………………………………….185
