Περιγραφή
Το ΠΡΟΣΦΟΡΟ κατέχει μια πολύ κεντρική θέση στην εκκλησιαστική ζωή της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας, καθώς αποτελεί με πολλούς τρόπους σημείο αναφοράς για τον καθένα από εμάς: σιτάρι, δηλαδή δώρο του Θεού, ζύμωμα, δηλαδή δική μας προσφορά, αντίδωρο, δηλαδή μετοχή ευλογίας και αγιασμού. Και πάνω απ’ όλα το Σώμα του Χριστού. Οι δύο συγγραφείς και οι εκδόσεις ΑΘΩΣ, μ’ αυτό το βιβλίο, θέλησαν να μοιραστούν με τον/την αναγνώστη/τρια, ύστερα από έρευνα, πολύτιμες πληροφορίες για την παράδοση του ΠΡΟΣΦΟΡΟυ. Στα περιεχόμενά του αναλύονται η θέση του ΠΡΟΣΦΟΡΟυ στην Θεία Λειτουργία, γίνεται αναδρομή στην ιστορία της σφραγίδας, δίνονται ακριβείς και λεπτομερείς οδηγίες για την παρασκευή του καθώς και του Άρτου, προτείνονται τα βήματα για την παρασκευή από παιδιά στα πλαίσια της κατήχησης, ενώ τέλος παρατίθενται κείμενα (αγιολογικές και θαυματουργικές μαρτυρίες, διηγήματα) και ποιήματα σχετικά με το ΠΡΟΣΦΟΡΟ. Για τον ερευνητή στο τέλος του βιβλίου γίνεται αναφορά σε εκτενή ελληνική και ξένη βιβλιογραφία. Το βιβλίο περιλαμβάνει επίσης εξαιρετικό φωτογραφικό παράρτημα από την παρασκευή ΠΡΟΣΦΟΡΟυ στον Αρχάγγελο τα Ρόδου όπου καταγράφεται η διαδικασία παρασκευής ΠΡΟΣΦΟΡΟυ από την κυρία Χαριστούλα Κάντακα. Το βιβλίο περιέχει επίσης αναλυτική φωτογράφιση των βημάτων της παρασκευής στην κουζίνα ενός σύγχρονου σπιτιού που έγινε από τους Χαρά Χατζημιχάλη, Τρύφωνα Τσάτσαρο και Χάρη Σεϊτανίδη. Ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα με πρωταγωνιστή τον Άγιο Νικόλαο Πλανά (σελ. 43): Ο Άγιος Νικόλαος ο Πλανάς (+ 1932) λειτουργούσε καθημερινά επί 50 σχεδόν χρόνια. Πάντοτε σχεδόν τα Πρόσφορα τα έφερναν οι πιστοί και στα λίγες περιπτώσεις που δεν είχαν φέρει, έπαιρνε από τους φούρνους της περιοχής. Μια μέρα όμως βρέθηκε στον Όρθρο χωρίς ούτε ένα ΠΡΟΣΦΟΡΟ. Στενοχωρήθηκε πολύ. Έστειλε κάποιον να ψάξει στους φούρνο. Τίποτε. Δεν υπήρχε ΠΡΟΣΦΟΡΟ. Το εκκλησίασμα πληροφορήθηκε την έλλειψη και επικράτησε αμηχανία. Ξαφνικά τον είδαν να βγαίνει στην Ωραία Πύλη κρατώντας ένα ολόφρεσκο ΠΡΟΣΦΟΡΟ. – Κοιτάξτε παιδιά μου», είπε, τι σημείο μου έκανε ο Θεός. Είχε βρει το ΠΡΟΣΦΟΡΟ επάνω στην Αγία Τράπεζα!..
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Πρόλογος δεύτερης έκδοσης 8
ΕΙΣΑΓΩΓΗ 13
α. Το ψωμί, ο επιούσιος άρτος και ο Άρτος της Ζωής 13
β. Ο πειρασμός της ύλης και η νηστεία 15
γ. Η Μάνα, το μάννα και ο οίκος του άρτου 16
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α 17
Το ΠΡΟΣΦΟΡΟ και η Θεία Λειτουργία
α. Το ΠΡΟΣΦΟΡΟ ως προετοιμασία 17
β. Από την εστία μας στο ναό 18
γ. Πρόθεση, Προσκομιδή, Αναφορά και Θεία Κοινωνία 19
δ. Η σφραγίδα του ΠΡΟΣΦΟΡΟυ, το «βλογερό» 23
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β 25
Η παρασκευή του ΠΡΟΣΦΟΡΟυ και του άρτου
α. Το ΠΡΟΣΦΟΡΟ 25
β. Ο άρτος 45
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ 49
Αγιολογικές και θαυματουργικές μαρτυρίες
α. Από το Γεροντικό 49
β. Ο όσιος Θεοδόσιος ο κοινοβιάρχης 50
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ 55
ΠΡΟΣΦΟΡΟ, σφραγίδα και άρτος από την αρχαιότητα έως σήμερα
α. Σιτάρι, ψωμί και κρασί στη Μεσόγειο 55
β. Ψωμί και Άρτος Ζωής 57
γ. Άρτος και ευλογία 59
δ. Η σφραγίδα στα παλαιά χρόνια 60
ε. Η σφραγίδα σήμερα 62
στ. Το αντίδωρο 63
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε 65
Αληθινές διηγήσεις, καθημερινές ιστορίες και ένα ποίημα
α. «Το ΠΡΟΣΦΟΡΟ» του †Δημητρίου Γ. Σταμάτη 65
β. «Η κυρα-Χριστίνα» της Ελισάβετ Κουλούρη 68
γ. Το ψωμί, Γεωργίου Δροσίνη (1856-1951) 70
ΕΠΙΜΕΤΡΟ 71
Βήματα κατήχησης και παρασκευής ΠΡΟΣΦΟΡΟυ με τα παιδιά (Για παιδιά άνω των 8 ετών και νέους)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 79
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Παρασκευή ΠΡΟΣΦΟΡΟυ στον Αρχάγγελο της Ρόδου 81